Nauki ekonomiczne. Stylizowane fakty a wyzwania współczesności

Opis

Kolejnemu, już IX Kongresowi Ekonomistów Polskich, przyświecało hasło przewodnie zaproponowane przez Radę Naukową Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego: Ekonomia dla przyszłości. Poznawać istotę i przyczyny zjawisk gospodarczych. Pierwsza część tego hasła zwraca uwagę na potrzebę pełnienia przez ekonomię funkcji utylitarnych, na konieczność bycia nauką społecznie użyteczną czy wręcz praktyczną. Druga, której treść nawiązuje do maksymy metodologicznej Titusa Lukretiusa z I wieku p.n.e. (rerum natura et causas cognoscere), iż ważny jest również wymiar teoretyczny refleksji nad gospodarką. Te dwa wymiary, teoretyczny i utylitarny, są zresztą w przypadku ekonomii, jako nauki empirycznej, w sposób nierozerwalny ze sobą związane.

Refleksja teoretyczna czy metodologiczna w ekonomii przejawia się w formułowaniu określonych uogólnień, przyjmujących postać hipotez, modeli i teorii. Często zaczynają one żyć „własnym życiem” w świecie ekonomistów czy też w „świecie teorii ekonomicznej”, stając się swoistymi stylizowanymi faktami. (…) To skutkuje nie tylko osłabieniem wartości poznawczej ekonomii jako nauki, ale i ograniczeniem jej funkcji utylitarnych, zdolności do prognozowania przebiegu zjawisk gospodarczych oraz wypracowywania rekomendacji czy wręcz modeli przydatnych z jednej strony w kierowaniu podmiotami gospodarczymi, z drugiej zaś publicznej regulacji w politykach makroekonomicznych czy strukturalnych prowadzonych przez państwo.

Chciałem zwrócić uwagę Czytelnika na to, iż w prezentowanej monografii zawarte są różnorodne i – mam nadzieję – wartościowe opracowania, podejmujące kluczowe problemy w kontekście rozwoju ekonomii i innych dyscyplin w obrębie dziedziny nauki ekonomicznej, nawiązujące do światowej dyskusji na temat zjawisk kryzysowych z jednej strony w ramach tych nauk, a z drugiej w realnej rzeczywistości ekonomicznej. W szczególności mam nadzieję, iż Czytelnik znajdzie w tym pokongresowym wydawnictwie ciekawe i inspirujące do dalszych badań przyczynki do dyskusji na temat metodologicznych i teoriopoznawczych wyzwań współczesnych nauk ekonomicznych.

Ze wstępu